"Kalabalığa girmeden önce kalbim çarpıyor." "Toplantıda ya da bir grupta konuşmam gerektiğinde her şey kitleniyor."
"Beni yargılayacaklar, yanlış bir şey söyleyeceğim diye korkuyorum."
Eğer bu cümleler size tanıdık geliyorsa, sosyal kaygı yaşıyor olabilirsiniz. Sosyal kaygı bozukluğu (sosyal fobi), kişinin sosyal ortamlarda ya da başkalarının önünde performans göstermesi gereken durumlarda yoğun kaygı hissetmesiyle karakterizedir. Bu durum, sadece çekingenlikten ibaret değildir; yaşam kalitesini etkileyebilecek kadar yoğun olabilir.
Sosyal Kaygının Belirtileri
- Kalabalık ortamlarda huzursuzluk
- Başkalarının önünde konuşmaktan kaçınma
- Yüz kızarması, titreme, terleme gibi bedensel tepkiler
- Yargılanma veya rezil olma korkusu
- Sosyal ortamlardan kaçınma veya son anda iptal etme
Neden Sosyal Kaygı Yaşarız?
- Geçmiş deneyimler: Küçük düşürülme, dışlanma veya eleştirilme gibi yaşantılar
- Mükemmeliyetçilik: Hata yapmaktan aşırı korkmak
- Negatif iç konuşmalar: “Komik değilim”, “Aptalca görünüyorum” gibi düşünceler
- Aile tutumları: Aşırı eleştirel veya korumacı ebeveyn tutumları
Sosyal Kaygıyla Başa Çıkma Yolları
- Korkulan durumları fark et: Hangi ortamlar seni tetikliyor?
- Gerçekçi düşünmeyi öğren: En kötü senaryonun ne kadar olası olduğunu sorgula.
- Kademeli maruz kalma: Küçük sosyal adımlar atarak kendine güvenini yeniden inşa et.
- Bedensel tepkilerle başa çıkmayı öğren: Nefes egzersizleri, gevşeme teknikleri
- Profesyonel destek al: Bilişsel davranışçı terapi (BDT), sosyal kaygı konusunda oldukça etkili bir yaklaşımdır.
Sosyal Kaygı Giderilebilir Bir Zorluktur
Sosyal ortamlardan uzak durmak kısa vadede rahatlama sağlayabilir ama uzun vadede kaygıyı daha da besler. Sosyal kaygı, üzerine çalışıldıkça hafifleyen ve yönetilebilir hale gelen bir durumdur.
Başkalarının ne düşüneceğinden çok, senin kendine nasıl yaklaştığın belirleyici olabilir.